“ANT Yapı olarak sanayi inşaatına da yöneliyoruz”

RTİB Yönetim Kurulu Üyemiz, ANT Yapı Başkan Yardımcısı Hayri Tokman, sektör ve şirketin yeni hedef ve projelerini anlattı.

-Rusya’da iş hayatınız ne zaman başladı? Neden Rusya?

Ben şahsım Rusya’ya 2007 yılında geldim. Sürekli kalmak için. Daha önce de, 1999 yılında geldim. Fakat o dönem bir kriz patladı. Bizim tüm planlar suya düştü. Sonra 2007 yılında ANT Yapı bünyesinde görevime başladım. Şirketin mali ve idari işlerinden sorumlu başkanıyım. Şirketin sahibi abim Kadir Tokman. Bu arada şirketimiz yaklaşık 25 yıldır Rusya’da faaliyet gösteriyor. Daha önce ANT Apka ismiyle faaliyet gösteriyordu. 2000 yılında ismi ANT Yapı oldu. Bir az ortaklık yapısı da değişti.

-Türk inşaat firmaları Moskova’da modern projeler yaparak başkentin mimarisine yeni bir renk kattı. Bunu hatta Moskova Belediye Başkanlığı da zaman zaman dile getiriyor…

-Tabii Moskova’nın çehresinin değişmesinde Türk inşaat firmalarının büyük bir katkısı var. Elbette projeyi yaptıran ve finanse edenler Rus firmaları. İnşaatı konusunda Türk firmalarının önemli katkısı oldu. Örneğin Moscow City projesi. Buranın hemen hemen tamamını farklı Türk inşaat firmaları yaptı. Neden Türk firmaları? Bu konudaki beceri, hız, kalite, maliyetteki daha düşük rakamlar. Bu gibi avantajlardan dolayı Türk firmaları tercih edildi. ANT Yapı olarak orada 4 tane projeye imza attık. Sonuçta kaliteli iş yapmasaydık, Rus tarafı beğenmeseydi bize o projeleri teklif etmezlerdi. O projedeki ikiz kulelerden birini biz yaptık, Çinli firma ise ancak 6-7 yıl sonra bitirebildi. Biz ise sözleşme çerçevesinde projeyi zamanında bitirdik.

RUS DIŞİŞLERİ SÖZCÜSÜ ZAHAROVA’NIN “AŞKINI” TÜRK İNŞAAT FİRMALARI İNŞA ETTİ

-Rusya Dışişleri Bakanlığı Resmi Sözcüsü Mariya Zaharova, geçenlerde kendi sosyal ağ sayfasında Moscow City’nin fotoğrafını yayınlayarak altına da “Aşkım benim” diye not da etti. Anlaşılan Zaharova’nın “aşkını” Türk firmaları inşa etti

-Evet, o projeler Türk inşaat firmalarının eseri. Biz imza attık. Bunu gururla ifade ediyoruz.

-Rusya’da ANT Yapı olarak bugüne kadar kaç milyar dolarlık projeler yaptınız?

-Yaklaşık 6 milyar dolar.

-Şuan inşaat sektöründe piyasayı nasıl değerlendiriyorsunuz?

-Benim bir lafım var: Her kes kriz var diyor. Ben tabii inşaat sektörü için konuşabilirim. Aslında diğer sektörler için de benzer şeyler var. Evet bir daralma, kar marjlarında düşüklük söz konusu. Ama şuanda kar marjları nerdeyse dünya standartlarına geldi. Daha önce çok şişirtilmiş kar marjları vardı. Özellikle yatırımcılar tarafından. Yüzde 200, 300 ve hatta 400, 3-4 katına satılan projeler vardı. Tabii bu çok gerçekçi değildi. O dönem tamam gitti bir şekilde. Şimdi kar marjlarında daha makul rakamlara geri dönüş var. Bunu da çoğu şöyle yorumluyor: Artık eskisi gibi para kazanamıyoruz, kriz var. Ama böyle değil. Bundan sonra o eskiye dönüş, uçuk kar marjlarına dönüşün imkanı olmadığını düşünüyorum. Büyük bir ihtimalle olmaz. Çünkü ekonomi kurallar bunu kaldırmaz. Halkın belli bir alım gücü var. Örneğin Moscow City projesi her kese hitap eden bir proje değil. Bunun alıcı kesimi belli bir kesim. İşte iş dünyası, büyük firmalar, uluslararası firmalar, orta, üst düzey geliri olan insanlar. Dolayısıyla bu tür projeler çok fazla olmaz. Orta projelerde de insanlar ipoteğe giriyor. Kaç kişi ikinci, üçüncü ev alır? Bir ev alıyor ve 10-15 yıl o evin ipoteğini ödemekle geçiyor. Konutta arz fazlası var. Yani piyasada çok fazla konut var, fakat müşteri sayısında da azalma var. Konut üretimi de fazla. Dolayısıyla satışlarda bir sıkıntı var. AVM’lere bakıyoruz, bazılarında yarı yarıya boş. Tam kapasiteyle çalışmıyor. Rekabet de çoğaldı. Konut, AVM gibi projeler için eski cazibesi kalmadı bizler açısından. Biz de farklı inşaat alanlarına yöneliyoruz.

SİBİRYA VE UZAKDOĞU BÖLGELERİNİ ARAŞTIRIYORUZ, POTANSİYEL VAR

-Mesela, ne gibi alanlar?

-Fabrika inşaatları gibi. Moskova dışına çıkmaya karar verdik. Örneğin Moskova çevre yolu projesne girdik. Bu bağlamda ANT Yapı olarak bu konuda tecrübeli ekibi de oluşturduk. Yelpazeyi genişletiyoruz. Konut gibi projelerimiz devam ediyor, fakat bunun yanında da konseptimizde yeni eklemeler yaptık. Sanayi inşaat alanına da yöneliyoruz. Rusya’nın çeşitli bölgelerini araştırıyoruz. Örneğin Kuzey Ural bölgelerinden Perm’de başladık bir projeye. Uzakdoğu ve Sibirya bölgelerini de araştırıyoruz. Görüşmeler yapıyoruz. Potansiyel var. İddialıyız.